Η λέξη «προνόμιο» χρησιμοποιείται ιδιαίτερα συχνά όταν αναφέρεται, για παράδειγμα, στην πολιτική, στις εξουσίες των υψηλών αξιωματούχων. Αλλά τι σημαίνει αυτός ο όρος και πώς δημιουργήθηκε;
Η ιστορία της εμφάνισης του όρου «προνόμιο»
Η λέξη «προνόμιο» προήλθε από την εποχή της αρχαίας Ρώμης στην εποχή του αρχαίου Ρωμαίου βασιλιά Σέρβιου Τούλιου, τον 6ο αιώνα π. Χ. Ο βασιλιάς εξέδωσε διάταγμα σύμφωνα με το οποίο όλοι οι πλήρεις Ρωμαίοι πολίτες, ανάλογα με τον πλούτο και τη θέση τους στην κοινωνία, χωρίστηκαν σε ορισμένες κατηγορίες ιδιοκτησίας.
Κάθε μία από αυτές τις τάξεις ήταν υποχρεωμένη, εάν ήταν απαραίτητο, να εκθέσει έναν ορισμένο αριθμό ενόπλων πολεμιστών, ενωμένων σε μονάδες που ονομάζονταν «centurias». Ως εκ τούτου, κάθε Ρωμαίος πολίτης, όταν φτάσει στην ηλικία της πλειοψηφίας, ανατέθηκε σε έναν από τους αιώνες της τάξης του.
Η ψηφοφορία για σημαντικά ζητήματα που επηρεάζουν τις κρατικές υποθέσεις πραγματοποιήθηκε επίσης στους καταλόγους αυτών των αιώνων. Ορισμένες ανώτερες κατηγορίες Centurias είχαν το δικαίωμα να προτείνουν νέους νόμους από τον Βασιλιά Σέρβιο Τούλιους. Τέτοιοι αιώνες άρχισαν να φέρουν τον τιμητικό τίτλο «προνόμιο».
Με την πάροδο του χρόνου, αυτό το δικαίωμα άρχισε να θεωρείται αναχρονισμός, και στην εποχή της Αυτοκρατορίας ξεχάστηκε εντελώς.
Τι εννοούσε αργότερα ο όρος «προνόμιο»
Κατά τον Μεσαίωνα, ο όρος «προνόμιο» άρχισε να νοείται ως το δικαίωμα που κατοχυρώθηκε σε έναν μονάρχη ή άλλο ανώτατο αξιωματούχο του κράτους. Μόνο ένα τέτοιο άτομο θα μπορούσε να συγκαλέσει ή να διαλύσει το κοινοβούλιο, να εγκρίνει οποιαδήποτε νομοθετική πράξη, να συγχωρήσει έναν καταδικασμένο εγκληματία, να κηρύξει πόλεμο ή να διατάξει την έναρξη ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων κ.λπ. Δηλαδή, ακόμη και σε χώρες όπου η εξουσία του κοινοβουλίου ήταν ισχυρή (για παράδειγμα, στην Αγγλία), ο αρχηγός του κράτους είχε πολύ μεγάλα δικαιώματα. Αν και δεν τα χρησιμοποιούσε πάντα στο έπακρο, ανάλογα με τις περιστάσεις.
Δηλαδή, στη μεσαιωνική Ευρώπη, ο όρος «προνόμιο» σήμαινε το προληπτικό δικαίωμα του φορέα της υπέρτατης εξουσίας.
Από περίπου τα μέσα του 19ου αιώνα, η έννοια της προνομιακής λέξης έχει επεκταθεί σημαντικά. Τώρα σήμαινε οποιοδήποτε δικαίωμα προτίμησης, ανεξάρτητα από το ποιος και σε ποια βάση ανήκε. Αυτό το δικαίωμα θα μπορούσε να ισχύει τόσο για ιδιωτική όσο και για νομική οντότητα, καθώς και για κράτος ή ένωση κρατών. Αυτή η αίσθηση του όρου «προνόμιο» έχει επιβιώσει μέχρι σήμερα.
Μπορούμε να πούμε ότι ο όρος «προνόμιο» σημαίνει αποκλειστικό δικαίωμα που ανήκει σε οποιοδήποτε επίσημο όργανο, όπως το κοινοβούλιο, η Κρατική Δούμα.
