Αν και ένα παιδί γεννιέται με ορισμένα χαρακτηριστικά προσωπικότητας και πνευματικές τάσεις, βασικά ο σχηματισμός του χαρακτήρα του λαμβάνει χώρα στην οικογένεια και εξαρτάται άμεσα από το στυλ γονικής μέριμνας που επέλεξαν οι γονείς.
Οι ψυχολόγοι διακρίνουν μεταξύ 4 κύριων μορφών γονικής μέριμνας.
Το αυταρχικό στυλ χαρακτηρίζεται από κατηγορηματικές απαιτήσεις και αδιαλλαξία ακόμη και με τη μικρότερη λεπτομέρεια. Απαιτείται άνευ όρων υπακοή στο παιδί. Οι δικές του επιθυμίες και ενδιαφέροντα δεν λαμβάνονται υπόψη. Το παιδί σχεδόν ποτέ δεν επαινέται, αλλά συνεχώς επιπλήττεται.
Ανάλογα με τις φυσικές κλίσεις, τα παιδιά αντιδρούν σε μια τέτοια δικτατορία με διαφορετικούς τρόπους: εάν ένα παιδί έχει από τη φύση του έναν ισχυρό χαρακτήρα, αρχίζει να επαναστατεί από νεαρή ηλικία, η οποία εκδηλώνεται με συνεχείς ιδιοτροπίες. Στην εφηβεία, τέτοια παιδιά γίνονται επιθετικά, αγενή. Ένα παιδί με ήπιο χαρακτήρα κλείνει τον εαυτό του, προσπαθεί να δώσει όσο το δυνατόν λιγότερη προσοχή στον εαυτό του, μετατρέπεται σε αδύναμη, γκρίζα προσωπικότητα.
Το φιλελεύθερο στυλ είναι ακριβώς το αντίθετο από το αυταρχικό. Εδώ το παιδί είναι το κέντρο του σύμπαντος γύρω από το οποίο περιστρέφεται όλη η οικογενειακή ζωή. Όλες οι ιδιοτροπίες του εκπληρώνονται αμέσως. Τα παιδιά που μεγαλώνουν με αυτόν τον τρόπο είναι ανυπάκουα, επιθετικά, δεν προσαρμόζονται στη ζωή. Δεν μπορούν να μπουν στην ομάδα των παιδιών, είναι ένα βάρος για αυστηρές σχολικές απαιτήσεις και πειθαρχία. Κατά κανόνα, αυτό επηρεάζει αρνητικά τη μάθηση: ακόμη και αν ένα παιδί μπόρεσε να διαβάσει και να γράψει πολύ πριν από το σχολείο, έχει κακούς βαθμούς, ο κύριος λόγος για τον οποίο είναι μια συνεχής αίσθηση δυσφορίας.
Το αδιάφορο στυλ είναι, στην πραγματικότητα, η απουσία ανατροφής. Οι ενήλικες δεν φροντίζουν καθόλου το παιδί, μειώνοντας τις λειτουργίες τους μόνο στην ικανοποίηση των φυσιολογικών του αναγκών. Από μικρή ηλικία, ένα παιδί αναγκάζεται να λύσει τα δικά του προβλήματα και να αναζητήσει απαντήσεις στις δικές του ερωτήσεις. Ένα τέτοιο παιδί λαμβάνει συχνά τη γονική αγάπη και προσοχή με νομισματικούς όρους. Σε μια τέτοια σχέση, δεν υπάρχει συναισθηματική σχέση μεταξύ των γονέων και του παιδιού, το παιδί αισθάνεται μοναχικό, μεγαλώνει, γίνεται δυσπιστία και ύποπτο.
Το δημοκρατικό στυλ θεωρείται το πιο αποδεκτό. Οι γονείς ενθαρρύνουν την ανεξαρτησία του παιδιού, σέβονται τη γνώμη του, αλλά, ταυτόχρονα, απαιτούν την τήρηση ορισμένων κανόνων. Οι σχέσεις βασίζονται στη συνεργασία. Οι ενήλικες και τα παιδιά ενώνονται με κοινούς στόχους και στόχους. Το παιδί, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, λύνει τα προβλήματα που προκύπτουν, αλλά ξέρει ότι υπάρχουν πάντα άνθρωποι που τον αγαπούν και θα τον βοηθήσουν.
